رسانهنقد و بررسی
سینمای دخانی و سینمای متفاوت جنگی
بسم الله الرحمن الرحیم
سینمای دخانی
از سال ۲۰۰۰ به بعد، سینمای جهان به سمت سینمایی با ویژگیهای مشخص دیگری میرود، که ما آن را “سینمای دخانی” مینامیم. برای اینکه تعریفی کلی از این سینما داشته باشیم، میتوانیم بگوییم سینمای دخانی، سینماییست که عالم دخان را به انواع مختلف به تصویر میکشد(مانند جن و امثال آن).
بر سر سینمای سال ۲۰۰۰ به بعد که به آن لقب سینمای آخر الزمانی هم میدهند، همواره مناقشات و بحثهایی وجود داشته است؛ مثلا اینکه آخر الزمان به معنای آخر الزمین و پایان جهان نیست! در واقع آخر الزمان، همان درد زایمان واقعی تولد جهان واقعی در همین جهان است…
در ابتدای کار، آرام آرام از دوره ی کلاسیک و وسطا به مدرن و نقاشیهای کوبیسم وارد میشویم و بعد به پست مدرن و…
از مولفه های سبکی این سینما می توان همزیستی انسان و جن (جن پرستی یا علاقه به جن) را به طور جدی بیان کرد که در نهایت به “ولایت شیطان به انسان” یا به عبارت دیگر، اثبات برتری جن نسبت به انسان ختم میشود.
این دوره از سینما را میتوان به چند موج کلی تقسیم کرد:
موج اول، ترس از دنیای ماورا
دورهی اول فیلمهای دخانی، در واقع مفهوم ترس از عالم دخانی را در فیلمها داشتیم، اینکه یک مفهوم دخانی وارد دنیای ما میشود و مزاحمتی ایجاد میکند؛ فیلمهایی مثل جنگیر، بچهی رزمری، conjuring و…
موج دوم، دوستی میان انسان و موجودات فضایی
سپس موج دوم به میان میاید و شاهد فیلمهایی هستیم که رابطهای دوستانه بین انسانها و مفاهیم دخانی ایجاد میشود، که در این دوره، این مفاهیم دخانی بعضا به موجودات فضایی تغییر میکرد، فیلمهایی مثل E.T و close encounters و…
موج سوم، خطرناکترین موج!
و در نهایت موج سوم فیلمهای دخانی که انسانها رسما به دنیای اجنه و دخان، دعوت میشدند! و رابطه از دوستی فراتر رفته و به ازدواج هم درمیایند و شاهد تولید مثل و تشکیل خانواده بین انسان و مفاهیم دخانی هستیم! این سینما نمونههای مشهور بسیار زیادی دارد. مثل:
,Hotel transylvania,Ben 10,Sherek,Harry Potter, AVATAR,NARNIA,Spiderwick chronicles,Lord of the rings و…
همچنین بسیاری از فیلمهای Marvel را میتوان جزو این سینما به حساب آورد.
مقصود اصلی
در واقع در موج سوم که خطرناکترین موج سینمای دخانی به شمار میرود، پیام اصلی این است که چهان واقعی و لذت بخش حقیقی آن ور است! خدا بد کرد و به شما جهان لذت بخشتر را نداد و بر شما پنهان کرد! به جهان ما بیایید و لذت واقعی را بچشید، اشرف مخلوقات ما هستیم و تو باید شبیه ما بشوی و…. این مفاهیم به وضوح در فیلمهای هریپاتر و ارباب حلقهها و پرسی جکسون و… مشخص هستند.
تاثیر انیمیشنهای این دسته بر کودکان
سینمای نازی که کودکان را به دنیای خیالی دیگری دعوت میکند؛ میبینیم کسانی هستند که این پیام را قبول ندارند و ادعا میکنند که این صحبتها غلو بیش از حد هست، برای اثبات این مطلب همین بس که میتوانیم آمال و آرزوهای نسل دههی ۷۰ و ۸۰ را با آرزوهای درونی نسل دههی ۶۰ مقایسه کنیم، هر چند در این مورد بحثهای فراوانی شده و حتی مستنداتی ساخته شدهاند اما قطعا از موارد تاثیر گذار تفاوت این نسلها، رسانه بوده است که امروزه کل زندگی جوانان و نوجوانان را در بر گرفته و تاثیرات عمیقی در تفکرات و عقاید و حتی آرزوهای آنان گذاشته است.
سینمای متفاوت جنگی
بعد از انقلاب اسلامی، کم کم وارد سینمای جنگی بسیار متفاوت می شویم؛ (در مورد اینکه آیا واقعا انقلاب اسلامی تاثیری در سینما داشته است یا خیر، در آینده مقالاتی را تقدیم شما خواهیم کرد.) فیلم های جنگی قبل از پیدا کردن این تفاوت بزرگ، در قالبهای نسبتا مشخصی بودند. آن ها یا به نفع جنگ و شهادت(!) بودند و یا دقیقا ضدجنگ؛ اما رفته رفته فیلمهایی را میبینیم که در قالبهایی بسیار عجیب و جدید ظهور میکنند!
فیلم هایی مثل نجات سرباز رایان! نوعی از مسلخ آمریکایی که قبل از این وجود نداشت! مستند band of brothers! فیلمهایی که مفهوم “شکست باشکوه” را به تصویر کشیدند! در این فیلمها شاهد مفاهیم عمیق ایثار و فداکاری و ارزشی هستم و سربازهای تربیت شدهی نمونه را میبینیم، جالب است بدانید که برای ساخت این سربازهای نمونه (حتی برای بازی در سریال) بعد از امتحان گرفتن و گزینش از بین صدها نفر، صد نفر انتخاب شدند و به مدت یک سال در سختترین شرایط سربازی نگه داشته شدند و تمارین سخت فیزیکی را پشت سر گذاشتند که بتوانند به بهترین نحو به این سربازها تبدیل شوند!
در این یک سال دیگر عرق و ورق و زرورق نداریم! پیرسرباز تربیت میکنیم! در مورد این مستند، پشت صحنههای بسیار زیادی کار شده است که می توانید به آنها رجوع کنید. حتی در این سری فیلمها کار به جایی میرسد که آمریکاییها از جنگ ویتنام اعاده حیثیت میکنند!!!
هزینههای هنگفت برای چه؟!
برای ساخت این فیلمها هزینههای به شدت زیادی میشود و آنها اصرار دارند که دقیقا تصویر یک سرباز نمونه را نشان دهند حتی اگر ۱۲۰ میلیون دلار خرج کنند و چندین ساختمان بسازند و شهرک سینمایی درست کنند و به دنیال تعداد زیادی از چکمه های جنگ جهانی دوم دنیا را زیر و رو کنند و…! همچنین اهمیت این فیلم ها را می توان به سادگی تشخیص داد! کاگردانی بسیاری از این فیلمها را شخصی به نام steven spilberg است!
در این فیلمها رفتارهای متفاوتی را از سربازها میبینیم، اینکه رابطه بسیار خوبی با خدا برقرار میکنند و انسانهای مذهبی هستند، در خون خود میغلتند و برای برادرانشان فداکاری میکنند و…! عجیب اینکه دقیقا این سری فیلها دقیقا بعد از انقلاب اسلامی ساخته میشوند و بعضی از آنها دقیقا ساختار مستندات روایت فتح را دارند! شاید در ابتدا گفتن این مطالب بچگانه به نظر برسد اما در مقالهای مفصلا درمورد تاثیرات انقلاب اسلامی ایران در سینمای جهان با مدرک و فیلم و تصویر صحبت میکنیم!
در این فیلمها همچنین به طرز بسیار عجیبی شاهد مفاهیم برجستهی مادر و خواهر شهید هستیم!!! در فیلم هایی مثل نجات سرباز رایان و یا we were soldires و…
جالب است که آمریکاییها فیلم نجات سرباز رایان را با بودجه و اصرار فراوان به حرفهای ترین وجوه ممکن برای به تصویر کشیدن سرباز نمونه درست میکنند و کارگردانهای وطنی عزیز، با بودجه و اصرار فراوان برای ۸ سال دفاع مقدس، فیلم ضد جنگ میسازند!
مطالب بسار خوبی به صورت تیتر وار مطرح شد که هر کدام جای بحث زیادی دارد
امیدوارم شرح بیشتری را بخوانیم
با تشکر از مطلب خوبتون
…..