مقدمه

در جهان امروز چندصدایی به معنای عام آن از بین رفته و اکثر تولید کنندگان رسانه ای تحت سیطره چند مالکیت خاص درآمده اند.
در اصطلاح رسانه به هر یک از این غول های رسانه ای کوور میگویند.
کوور در لغت به معنای یک شرکت بزرگ است که چند شرکت کوچک تر را زیرمجموعه خود دارد و عمدتا به ارائه خدمات میپردازد.(کمبریج)
این کوور ها در آغاز کار خود با استفاده از راهبرد اقتصاد مقیاس(مثلا تولید انیمیشن های مختلف با استفاده از شخصیت مذکور)به کسب اندوخته مالی و امکانات برای تاسیس یک شرکت مادر مبادرت می‌ورزند.
و پس از آن به حذف رقبای خود و در عین حال استفاده از راهبرد اقتصاد دامنه(مثلا تولید عروسک و بازی متناسب با شخصیت ها)اقدام میکنند تا اگر حتی در یکی ازین حوزه ها متحمل ضرر شدند حوزه دیگر جبران خسارت آنرا بکند.شاه قاسمی(ارتباطات شخصی، ۱۳۹۷)
یکی ازین کوور های رسانه ای شرکت والت دیزنی است که امروزه برترین شرکت رسانه ای درمیان شش بزرگ دنیای رسانه است و ارزش
شرکت والت دیزنی در سال ۱۹۲۳ توسط والت دیزنی و برادرش تاسیس شد.انها تا سال ۱۹۲۸ انیمیشن های کوتاهی مثل اسوالدو و آلیس در سرزمین کارتونی تولید میکردند که حق پخش و استفاده از آنها را به کمپانی وینکلر ‌فروختند وعایدی کمی ازین تولیدات داشتند.تا اینکه.

محبوبیت بین دولت و ملت

والت دیزنی در سال ۱۹۳۲ با انیمیشن گل ها و درخت ها برنده جایزه اسکار شد و تا پایان این دهه هرسال یک اسکار را به خود اختصاص داد و به عنوان برترین شرکت انیمیشن سازی در بین مردم شناخته شد.
با آغاز دهه ۴۰میلادی و شروع جنگ جهانی دوم دیزنی خود را به دولت آمریکا نزدیک کرد و وظیفه توجیه سیاست های خارجی آمریکا در جنگ را به عهده گرفت و با انیمیشن های خود افکار عمومی را به شرکت در جنگ تشویق کرد.
تا اینکه با پایان جنگ جهانی دوم والت دیزنی مدال لژیون را از رییس جمهور آمریکا دریافت کرد و ازین به بعد شرکت والت دیزنی روابط مستحکمی با کاخ سفید برقرار کرد تا حدی که در سال های بعد روسای جمهور آمریکا بعضی از مهمانان عالی خود را در پارک های دیزنی اقامت میدادند. (مبشری, ۱۳۹۴)
جنبه دوم همکاری این شرکت با سیاست های آمریکا آماده کردن افکار عمومی برای نبرد بر سر فضا در دوره جنگ سرد بود. در این دوران کارتر رییس جمهور آمریکا رسماً از رسانه ها خواست تا به کمک دولت بیایند.

موضوع این بود که آمریکا در عین رکورد اقتصادی گسترده نمی‌خواست از شوروی در رقابت فضایی عقب بیفتد اما باید ابتدا افکار عمومی را برای این موضوع آماده میکرد.در این زمان والت دیزنی وارد میدان شد و شروع به تولید انیمیشن و برنامه تلویزیونی با موضوع اهمیت موشک و دسترسی به فضا کرد.اوج این اتفاق در ساخت برنامه افتتاحیه دیزنی لند کالیفورنیا و برنامه تلویزیونی مردی در فضا بود.

برنامه مردی در فضا برنامه ای بود که خود والت دیزنی جلوی دوربین قرار میگرفت و درباره سفر به فضا صحبت میکرد. اهمیت این برنامه ها به حدی بود که پس از دوره جنگ سرد والت دیزنی مدال آزادی(که دومین مدال با ارزش آمریکاست)را دریافت کرد.(همان)

ورود به دنیای حقیقی

پس از سال های جنگ جهانی که شرکت دیزنی در آن انیمیشن های پرفروشی مثل دامبو(۱۹۴۱) و بامبی(۱۹۴۲) را ارائه کرد شرکت دیزنی در سال ۱۹۵۵ اولین پارک تفریحات خود را در ایالت کالیفورنیا افتتاح کرد.والت دیزنی در افتتاح این پارک که به طور مستقیم از شبکه ABC پخش میشد گفت:«تازمانی که آرزویی در جهان به واقعیت نپیوسته باشد دیزنی لند هم کامل نخواهد شد.» (news, 1955)

حالا این سوال مطرح میشود که چرا شرکت دیزنی به سراغ تعامل با مردم در فضای حقیقی رفت؟

هدف اصلی دیزنی از ساخت چنین پارک هایی کسب سود بیشتر بود اما سه دلیل میتوان ذکر کرد، اول آنکه مردم آن زمان آمریکا به تفریحات واقعی بیشتر از سینما رفتن علاقه داشتند.دوم آنکه ساخت یک انیمیشن ممکن است زمان کمتری از ساخت یک مکان تفریحی بگیرد اما یک مکان دائمی در طول زمان سود بیشتری عاید شرکت میکند و سوم اینکه یک انیمیشن شخصیت های محبوب محدودی را میتواند نشان دهد اما در دیزنی لند تمام شخصیت های محبوب انیمیشن ها در دسترس هستند.

امروزه شرکت دیزنی هفت دیزنی لند در سراسر جهان دارد . اضافه بر آن ها در سال۱۹۷۱ یک Disney world در اورلاندو آمریکا افتتاح کرد که دارای چهار شهر بازی، دو پارک آبی، بیست و هفت استراحتگاه، نه هتل غیر دیزنی، زمین‌های گلف متعدد، یک اردوگاه تفریحی و دیگر اماکن تفریحی از جمله مرکز خرید روباز دیزنی سپرینگز است و این اماکن تفریحی ۳۱ درصد درآمد کل شرکت دیزنی را تامین میکنند و نکته بسیار مهم درباره کیفیت این پارک ها این است که ۷۰ درصد مشتریان این پارک ها دوباره از آن بازدید میکنند.

پیش به سوی تلویزیون ملی

پس از مرگ والت دیزنی و یک دوره عادی در شرکت در سال ۱۹۸۴ میشل ایزنر به رهبری شرکت رسید.سیاست او برای اداره شرکت مبتنی بر خرید شرکت های دیگر و استفاده از توانایی آنها برای بالابردن سهام دیزنی بود.

در دهه ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ سه شبکه عمومی در آمریکا(NBC , ABC , CBS (وجود داشتند که بیشتر مخاطبین آمریکایی آنها را تماشا میکردند.شرکت دیزنی در سال ۱۹۹۶ شرکت ABC را با ۱۹ میلیارد دلار خریداری کرد. (fabricant, 1995)

دلیل عمده این خرید بزرگ استفاده از استدیوهای تلویزیونی شرکت بود.

در سال های بعد با ورود تلویزیون های کابلی و دیجیتال و ورود شرکت های مثل fox به بازار،ABC به شرکتی ضررده برای دیزنی تبدیل شد.اما شرکت های تابعه ABC مانند A&E(یک تلویزیون کابلی) و ESPN(یک شبکه ورزشی) بسیار سودده عمل کردند و باعث شدند این بخش(media network)  ۴۳ درصد از تمام درآمد شرکت دیزنی را به خود اختصاص دهد و سودده ترین بخش باشد. (dividend center, 2016)

برای جبران ضرردهی شبکه ABC در سال ۲۰۱۸ بخشی از کوور فاکس که شامل نیمی از سهام شبکه sky و بخش تلویزیونی و سینمایی شرکت فاکس قرن بیستم میشود طی قراردادی ۷۱ میلیارد دلاری به دیزنی واگذار شد. (کریمی, ۱۳۹۷)

پادشاه انیمیشن

شرکت دیزنی از ابتدای پیدایش خود تا سال ۱۹۸۶ حاکم مطلق صنعت انیمیشن و پیشگام فناوری های جدید در این عرصه بود.به طور مثال در سال ۱۹۳۷ دیزنی با وجود ریسک بسیار زیاد اولین انیمیشن بلند به نام سفید برفی را تولید کرد.

اما در سال ۱۹۸۶ یکی از انیماتورهای شرکت دیزنی به نام جان لستر به دلیل اصرار بر استفاده از کامپیوتر در انیمیشن سازی از شرکت اخراج شد.اما او به لوکاس فیلم رفت و با این شرکت کار بر روی گرافیک کامپیوتری را آغاز کرد.در سال ۱۹۸۶ استیو جابز که با فروش سهام اپل سرمایه دار شده بود بخش ویدئویی لوکاس فیلم را خرید و شرکت پیکسار را تاسیس کرد.

پیکسار با استفاده از گرافیک کامپیوتری صنعت انیمیشن را با انیمیشن هایی مثل ماشین ها و داستان اسباب بازی متحول کرد و حدود ده بار جایزه اسکار را از والت دیزنی ربود.تا اینکه در سال ۲۰۰۶ والت دیزنی که خود را در معرض خطر میدید با حدود ۷ میلیارد دلار شرکت پیکسار را خرید و مالک تمام شخصیت های آن شد که این معامله جان تازه ای هم به پارک های دیزنی داد. (iwerks, 2007)

بعد ازین معامله والت دیزنی متوجه شد باید هرچه زودتر شرکت های انیمیشن سازی رو به رشد را بخرد تا گستره وسیع تری از شخصیت ها را در اختیار داشته باشد که صحبت های ایگر رییس وقت والت دیزنی تاییدکننده این مطلب است که گفت:«ما معتقدیم اضافه کردن مارول به مجموعه منحصر به فرد دیزنی شخصیت های متعددی در دسترس ما قرار میدهد که باعث رشد در دراز مدت و افزایش سهام میشود.»ازین رو در سال ۲۰۰۹ شرکت مارول(صاحب شخصیت هایی چون مردان ایکس)به ارزش ۴ میلیارد دلار توسط دیزنی خریداری شد.

نگاهی به حوزه های دیگر

شرکت دیزنی در حوزه های مختلفی فعالیت دارد و هدف اصلی این حوزه ها تبلیغ برای شرکت اصلی و سود بیشتر شرکت والت دیزنی است.به طور مثال شرکت دیزنی از سال ۲۰۰۶ خط تولید کشتی کروز خود را آغاز کرد و تا سال۲۰۱۱ سه کشتی تولید کرد که این کشتی ها مخصوص افراد ثروتمند دوستدار دیزنی است و سطح بالاتر دیزنی لند محسوب میشود.

فروش اسباب بازی شخصیت های انیمیشن های دیزنی بخشی دیگر از درآمد شرکت است که به دو طریق انجام میشود.یا از طریق ساخت آنها یا از طریق فروش این شخصیت ها به شرکت های اسباب بازی(به طور مثال فروش شخصیت های star war به شرکتsphero برای سه سال) (name, a map of disney assets, 2015)

راه‌های دیگر درآمدزایی دیزنی شامل استدیوهای ساخت موزیک و انتشار مجله و کتاب‌های کمیک و ساخت‌بازی و گروه‌های تئاتر است.(همان)

نگاهی به اوضاع مالی شرکت والت دیزنی

دیزنی با حدود ۲۰۰ هزار نفر کارمند بزرگترین کارآفرین خصوصی در آمریکاست.

درآمد این شرکت از ۲۳ میلیارد دلار در سال۱۹۹۷ به ۶۰ میلیارد دلار در سال۲۰۱۸ رسیده است و مجموع دارایی این شرکت در سال۲۰۱۸ با دو درصد افزایش نسبت به سال قبل ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین زده میشود.

تقسیم بندی درآمد این شرمت به شرح زیر است:

۴۳ درصد سهم تلویزیون ها و شبکه های کابلی و دیجیتالی

۳۱ درصد سهم پارک ها و اماکن تفریحی

۱۵ درصد سهم استدیوهای فیلم و انیمشین سازی

۸ درصد سهم کالای مصرفی ساخته شده

۳ درصد سهم رسانه های محیط فعال مثل بازی ها و سایت هایی مثل HULU (dividend center, 2016)

بحث و نتیجه گیری:

در جهان امروز رسانه مستقل معنایی ندارد و اکثر رسانه‌ها جزئی از شش کوور رسانه‌ای بزرگ جهان غرب هستند.
بزرگترین این کوورها شرکت والت دیزنی است که از بدو تولد تا لحظه مرگ ما

نویسنده :محسن سلیمانی

راهنما:دکتر شاه قاسمی

منابع

center, d. i. (2016, 5 13). dividend. Retrieved from dividend: http://www,dividend.com

fabricant, G. (1995, 6 1). the media business. the new york times, ۱.

iwerks, l. (Producer), & iwerks, l. (Director). (2007). the story of pixar [Motion Picture]. U.S.A.

name, n. (1, 1 2018). Macro trends. Retrieved from http://www.macrotrnds.net

name, n. (2015). a map of disney assets. titlemax, ۴.

name, n. (2018). top stock media conglomerates. macro trends.

name, n. (2018, 12 24). ucan. Retrieved from www.ucan.ir

name, n. (n.d.). macrotrends.

news, A. (1955). disney land. California: ABC news.

ROBERTS, J. (2009, 8 30). NEWSWEEK. Retrieved from http://www.newsweek.com

کریمی, م. (۱۳۹۷, ۵ ۶). zoomg. بازیابی از http://www.zoomg.ir

مبشری, س. (کارگردان). (۱۳۹۴). ارباب سرگرمی [تصویر متحرک]. ایران.