«بسم الله الرحمن الرحیم»
در قسمت قبل هم اشاراتی کردیم که از هر متخصصی میپرسی که سینمای این دوره در آلمان چه بود و نظر شما درباره ی این سینما چیست، کلمه ی اکسپرسیونیزم و فیلم دکتر کالیگاری را میشنوی! اما در این دوره مگر فقط فیلم دکتر کالیگاری ساخته شد؟!
در این بحران، سینمای آلمان را میتوان به چند دورهی چند ساله تقسیم کرد:
دورهی اول،سینما در طی سال های ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۰:
در این سالها سینما به دست بخش خصوصی افتاد و این بخش اقدام به تولید فیلم های مبتذل جنسی پرداخت و شاید فکر میکرد که ممکن است چنین چیزهایی به مردم انگیزه خاصی بدهد! ولی برخلاف پیش بینی آن ها، جامعه، این فیلم ها را پس زد…
دورهی دوم، سینما در سال ۱۹۲۰:
در سال ۱۹۲۰ سینما در آلمان وارد دورهی جدیدی میشود، در این دوره سینما به دست بخش دولتی میافتد و از نظر زمانی هم همانطور که توضیح دادیم، دوره ی عزاداری آلمانی هاست! فیلم هایی که در این دوره ساخته میشوند، از مرگ سخن میگویند، از تقدیر سخن میگویند و… ولی از جنگ سخنی به میان نمیآید! در این دوره هست که مکتب اکسپرسیونیزم پا به عرصۀ هنر میگذارد. اما همه چیز این نیست!
در این دوره یکی از فیلم هایی که ساخته شد، فیلم «مطب دکتر کالیگاری» است. در واقع بهتر است بگوییم تنها فیلمی که حتی بزرگترین سینماگران آن را می شناسند که در این دوره ساخته شده باشد، این فیلم است…اما حقیقت این است که فیلم های بزرگ دیگری نیز ساخته شده است که در سیر آنان، سبب نجات آلمان شده است…
همچنین از فیلمهای این دوره می توان به فیلمهای «نوسفراتو» و «گولم» اشاره کرد که در همه ی این فیلمها عزاداری فاجعه ای که اتفاق افتاده است به تصویر کشیده میشود و این مطلب را بیان می کند…
دورهی سوم، سینما درسال ۱۹۲۲:
در سال ۱۹۲۲،اولین قسمت از سریفیلم «دکتر مابوزه» ساخته شد که از نظر ساخت و مسائل دیگر، از فیلم مطب دکتر کالیگاری قوی تر است.این فیلم برای دوره بعدی است که سیر جدیدی از فیلم ها، به دلیل فاجعهی رخ داده میپردازند و آن را شرح و بسط میدهند.
اما در دوره ی بعد،دو big production با شکوه ساخته شد که هالیوود هم در آن زمان، قادر به ساخت چنین فیلم هایی نبود، آن هم فیلم های نیلبونگن بود که این سری از فیلم ها، انتقام از خائنین را به طور واضحی به تصویر می کشند. میبینید که طی یک سیر منظم و مشخص فیلمهای بزرگی ساخته میشوند که کاملا هدفدار است و جز این نمیتوان فکر کرد!
دورهی چهارم، سینما در سال ۱۹۲۷:
و اما در دوره ی چهارم، فیلم مترو پلیس ساخته شد، فیلمی که هنوز هم به ادعای برخی، برترین فیلم کلاسیک ساخته شده است.فیلمی که شاید همین الآن، ایران نتواند آن را بسازد! این فیلم همچنین اولین فیلمِ science fiction بسیار عظیم بود. در این فیلم الگوی «بازو و مغز» مدام به تصویر کشیده شده است. اینکه ما میتوانیم با بازوی کارگرانمان و مغز و سرمایهی سرمایهدارانمان، مثل یک بدن دوباره سر پا شویم.
از سری فیلم های آن دوره میتوان به فیلم«Woman in the moon» اشاره کرد. در بحران اقتصادی وحشتناک آن دوره سینما، رفتن به ماه را روی پرده به نمایش درمیآورد!! حدود ۱۱ سال پس از این فیلم، موشک ساخته میشود. اما ما موشک را به عینه در این فیلم میبینیم! نصف فیلم در مورد فیزیک است! حدود ۱۱ سال قبل از ساخته شدن موشک، به طرز موشکافانه ای ایده های ساخت موشک مطرح میشود و این فیلم به قدری در این زمینه قوی بود که در دوران هیتلر برای مدتی نمایش آن ممنوع شد که چرا این قدر ایده را به نمایش درآورده اید!! جالب توجه است که موشک های اولیهی ساختهشده شباهت عجیبی به موشکهای داخل فیلم دارد! تا به حال شبیه این فیلم نداشته ایم!.
کارگردان خیلی از این فیلم های بزرگ، فریتس لانگ، افسر ارتش نیجریه و مجروح جنگ جهانی اول است! اما مغر متفکر کیست؟ذیل مدیریت دولتی درست چنین اتفاقاتی میفتد…
نقش سینما در نجات آلمان
همانطور که دیدید سیری منظم توانست مردم را از سوگواری درآورد و کم کم عزت را به آنان نشان دهد،قدرت را به تصویر بکشد و در نهایت امید را به دل مردم آورد. الگوهای آرمانی و ملی به پرده سینما می آید. در زمانی که ۱۲ صفر از پول ملی کم شده است، امیدی به دل مردم می آید که سبب نجات آلمان می شود.
اما برای مردم سوالاتی پیش می آید که چطور در آن قحطی بزرگ، سینما انقدر سر پا بود؟! مردم ما از گرسنگی میمیرند و ما چنین سینمایی داریم؟! جواب این است که یک سرمایه دار بزرگ، شرکت «Babelsberg» را سر پا نگه میدارد و تمام بدهیهای شرکت را گردن میگیرد و بار دیگر آن را سر پا میکند و احتمالا میتوان دید که آن مولتی میلیاردر چه سودی کرده است!
اما سینمای کشور ما دست چه کسانی است؟! اگر اسم سینمای دولتی در کشور شنیده شود واویلاست! دولت؟! چرا دولت؟! قسمت نمایش را به دست قسمت خصوصی میسپارند و به آن افتخار می کنند!! چرا باید دست دولت باشد؟!.دقت کنید اینکه سینما دست دولت باشد، به هیچ وجه منظور انحصار نیست. بلکه نظارت دقیق دولت و خیلی مطالب جدی تر مد نظر است!
با الفبایت همراه باشید…